Test bezkorpusowych aparatów Sony QX100 i QX10

Sony chciało zrobić rewolucję – i zrobiło. Bezkorpusowce QX100 i QX10 są z pewnością jedną z większych innowacji tego roku. Niestety, nie obyło się bez sporych wyrzeczeń, choć sam pomysł jest co najmniej bardzo dobry.

Specyfikacja techniczna Sony DSC-QX100

Specyfikacja techniczna Sony DSC-QX10

Skrótem, czyli wideorecenzja Sony QX100 i QX10

• Zobacz inne maniaKalne wideorecenzje na YouTube

Budowa / jakość wykonania

Dobrze zbudowane, choć plastikowe – nawet ten droższy

Kwestia budowy, czy samego pomysłu, jest w obydwu przypadkach najbardziej skomplikowana. Takich konstrukcji jeszcze na rynku nie było; najbliższym porównaniem jest wycofany już z produkcji Ricoh GXR. Propozycja tego koncernu bazowała jednak na innej zasadzie – wymieniało się tam moduły z matrycą i obiektywem, ale sam korpus pozostawał bez zmian. Z serią QX Sony uderza do osób zakochanych nie tylko w fotografii, ale i w urządzeniach mobilnych. Konkretnie – w smartfonach.

Kwestia nazewnictwa

Na swojej stronie Sony określa QX10 i QX100 mianem „aparatów lens-style”, co nie ma żadnych szans na przyjęcie się w świecie rzeczywistym. W polskich mediach tu i ówdzie da się spotkać termin „bezkorpusowca”, co owszem, jest logiczne, ale też nie brzmi szczególnie fajnie. Posiłkując się geometrią przestrzenną możemy opisać obydwa produkty jako „walce”… Co ma kompletnie zerowe szanse na adaptację. Dlatego też decyzja należy do Was – co się przyjmie, to pozostanie, o ile tylko Sony będzie chciało ten koncept w dalszym ciągu rozwijać. My, na start, proponujemy „beczkę”. Nie jest to szczególnie bystra nazwa, ale przynajmniej krótka.

Większy Sony QX100

Do redaKcji jednocześnie przyjechały dwa modele – QX10 i QX100. Ten pierwszy jest przeszło dwukrotnie tańszy, dwukrotnie mniejszy i prawie dwukrotnie słabszy. Sama konstrukcja jest zbliżona. Z frontu QX100 uśmiecha się do nas obiektyw i pierścień do manualnego ustawiania ostrości, na górnej części aparatów widać przycisk włączania i diodę notyfikacyjną.

[nggallery id=192 template=techmaniak]

Lewy bok skrywa spust migawki i dźwignię zoomu optycznego. W przypadku QX100 mamy jeszcze zaślepkę z logo ZEISS, pod którą zlokalizujemy slot na karty microSD i złącze Micro USB, służące do komunikacji i ładowania baterii. Na prawym boku widać malutki ekran z notyfikacją o poziomie naładowania baterii i obecności nośnika zewnętrznego. Z tyłu mamy dostęp do klapki, którą z łatwością odepniemy; wtedy naszym oczom ukaże się niewielka bateria.

Mniejszy QX10

W QX10 mamy do czynienia z identycznymi elementami, ale innym ich rozplanowaniem. Prawy bok (patrząc od frontu) to spust migawki i dźwignia zoomu optycznego, pod którymi umiejscowiono zaślepkę skrywającą port Micro USB. Z drugiej strony zauważymy ten sam mały, monochromatyczny ekran LCD wyświetlający podstawowe informacje. Do nośnika zewnętrznego można dostać się przez otwarcie tylnej klapki; slot zlokalizowano pod baterią.

[nggallery id=194 template=techmaniak]

W zestawie, w obydwu przypadkach, Sony dołącza sznurek na nadgarstek i przystawkę, za pomocą której zamocujemy obiektywy na dowolnym smartfonie (ale już nie phablecie). Jeden i drugi aparat mają też do zaoferowania standardowy gwint statywowy.

Da się używać bez smartfona, ale trudno być pewnym chwytu

QX100 i QX10 mogą być bez trudu używane bez telefonu, ale w grę wchodzi tu parę czynników:

• po pierwsze – nigdy nie jesteś pewien, czy sprzęt nie wyślizgnie się z ręki,
• po drugie – musisz kontrolować to, w jaki sposób trzymać bezkorpusowca (utrzymanie poziomu),
• po trzecie – nie masz podglądu fotografowanej sceny (chyba, że w drugiej ręce trzymasz telefon).

Użytkowanie „beczułek” ogranicza się do trzech zastosowań – fotografowania z nasadką smartfonową, fotografowania na oślep (nie polecam) lub fotografowania ze zdalnym podglądem, co świetnie sprawdza się w parze ze statywem. W teorii urządzenia mogłyby idealnie sprawdzić się jako małe, zdalne kamery wideo, ale… do tego jeszcze wrócę.

Niewielka konstrukcja mieści całkiem pojemny akumulatorek…

… choć na więcej niż 150-200 zdjęć nie można liczyć

W trakcie testowania wyszedłem nieco ponad 200 klatek, ale trzeba wziąć pod uwagę kilka kwestii. Wykorzystanie Wi-Fi skraca czas pracy na baterii (w porównaniu z połączeniem NFC), dlatego też optymalną opcją jest wykorzystanie standardu Near-Field Communication. Najlepszy scenariusz to fotografowanie bez podpięcia do smartfona, ale w praktyce jest to oczywiście nieosiągalne. Ładowanie aparatów trwa nawet do 4 godzin przez USB 2.0, trochę krócej w przypadku USB 3.0. Samo Sony deklaruje wydajność na poziomie ok. 220 zdjęć lub 110 minut filmu w QX100.

Dobrą wiadomością jest możliwość doładowywania przez battery packi – nie ma dedykowanych, ale większość projektowanych pod kątem smartfonów sprawdzi się i w tym przypadku. Weźcie tylko pod uwagę jeden drobiazg; rozładowujecie nie tylko akumulator w aparacie. Ten w smartfonie też.

Jak połączyć aparat z telefonem?

Masz do wyboru Wi-Fi i NFC

Przede wszystkim trzeba będzie uruchomić bezkorpusowca i chwilę odczekać. Wykorzystując Wi-Fi, wystarczy wejść do ustawień sieciowych w smartfonie, znaleźć sieć wygenerowaną przez aparat i podać hasło, które spisano na klapce osłaniającej baterię. Stworzymy w ten sposób skromną sieć lokalną (która, rzecz jasna, nie potrzebuje Internetu do prawidłowego działania). Nie łączymy urządzeń z żadnym routerem – tworzymy access point. Nie jest to może najwygodniejsza metoda, natomiast nie trzeba podawać hasła każdorazowo. Jest ono niezmienne i zostanie zapisane w pamięci Twojego telefonu tak, jak dane do każdego innego Wi-Fi.

Następnym krokiem jest uruchomienie aplikacji PlayMemories, odczekanie chwili na rozruch i wskazanie modelu, z którym chcesz się połączyć. Po upływie ok. 2-3 sekund zobaczysz na ekranie streaming obrazu – tego, który rejestruje QX100 czy QX10. Zasięg jest spory, na 10 metrów możecie liczyć na pewno. Czasem więcej.

Alternatywą jest skorzystanie z promowanego przez Sony standardu NFC (Near Field Communication), jednak tutaj potrzebny będzie kompatybilny smartfon. Jeśli dysponujesz takowym, wystarczy obydwa sprzęty „zetknąć” ze sobą w odpowiednim miejscu – uzyskasz wtedy bezproblemowe połączenie bez potrzeby podawania haseł. Chwali się, że zadbano o dwa różne standardy i pozostawiono dowolność użytkownikowi i jego własnym preferencjom.

Aplikacja PlayMemories – najsłabsze ogniwo

Przy świetnej optyce QX100 możliwości PlayMemories wołają o pomstę do nieba

W testach klasycznych aparatów umieścilibyśmy na miejscu tej sekcji fragment o wyświetlaczu i wizjerze. W przypadku nowych wynalazków Sony jakość ekranu to jakość monitora w smartfonie. Jeśli masz telefon z 4,5-calowym IPS-em, to przy jego pomocy będzie kadrować każdą fotografię. Masz iPhone’a – skorzystasz z 3,5 lub 4 cali. Plusem jest to, że bezkorpusowce zdają się współpracować z każdym urządzeniem, na którym da się zainstalować PlayMemories (iOS / Android). Funkcjonalność w przypadku obydwu edycji tej aplikacji jest identyczna.

Problem stanowi natomiast to, że program nie wykorzystuje możliwości aparatów – ani QX10, ani tym bardziej QX100. W obydwu przypadkach dostajemy interfejs prosty aż do bólu, z ograniczoną funkcjonalnością i tylko kilkoma ustawieniami. QX10 od QX100 różni się tylko brakiem trybu preselekcji przysłony, dlatego też zaprezentuję możliwości aplikacji w połączeniu z tym bardziej zaawansowanym modelem.

[nggallery id=188 template=techmaniak]

Rozwijając listę trybów, w lewym górnym rogu, mamy do wyboru inteligentną automatykę, tryb usprawnionej automatyki (najbardziej promowany przez Sony), klasyczne P i A, czyli odpowiednio tryb programowy i wspomniany wyżej tryb preselekcji przysłony. Ten ostatni dostępny jest tylko w QX100.

Patrząc w lewy, dolny róg, znajdziemy strzałkę w dół – ma ona za zadanie oczyścić ekran z widocznych na nim kontrolek i pozostawić użytkownikowi „czysty” kadr podglądowy. Pod rzeczoną strzałką umiejscowiono ikonę galerii, pozwalającej na przeglądanie już wykonanych fotografii. Dalej, na dole, zauważymy parametry ekspozycji – czas otwarcia migawki, wartość przysłony i kompensację ekspozycji. Idąc jeszcze kawałek dalej dotrzemy do kolejnego rogu, w którym producent wprowadził kontrolkę zoomu optycznego (W/T) i otwieraną w osobnym oknie ikonę ustawień.

Trochę wyżej zauważymy spust migawki, nawiązujący wyglądem do dedykowanych aplikacji w smartfonach Sony. Nad nim, w górnym rogu, Sony zadbało o obecność kontrolki przełączającej tryby z fotograficznego na wideo. Obok niego widnieją podstawowe informacje związane z rozdzielczością i formatem zdjęcia, pozostałym miejscem na karcie, wybranym trybem autofocusu i balansu bieli.

Przechodząc do ustawień, o których wspomniałem wcześniej – musimy na początku wybrać, czy chcemy traktować smartfon tylko jako ekran podglądowy, czy też jako docelowe miejsce do zapisywania plików. Mamy więc opcję zachowywania obrazków w rozdzielczościach VGA, w 2 megapikselach lub w rozdzielczości oryginalnej. W praktyce rozwiązanie sprawdzało się świetnie niezależnie od okoliczności.

Minusem jest na pewno brak możliwości nagrywania filmów wtedy, gdy nie mamy w „beczce” karty pamięci. Od strony technicznej jest to całkiem zrozumiałe – QX-y nie mają własnej pamięci, a „streaming” po lokalnym Wi-Fi nie wchodzi raczej w grę.

Aktualizacja

Jeszcze w tym miesiącu Sony udostępni aktualizację oprogramowania, wprowadzając do urządzeń nowe funkcjonalności. Posiłkując się PlayMemories, możemy teraz nagrywać filmy w jakości Full HD, możemy też fotografować z większym zakresem czułości ISO (QX10 do ISO 3200, QX100 do ISO 12800). Aplikacja pozwala też na aktywację trybu S (priorytetu czasu), oferując minimalny czas otwarcia migawki na poziomie 1/2000 sekundy. Ostatnie usprawnienie dotyczy wyłącznie modelu QX100. Sony postarało się ponadto o usprawnienie przeglądarki zdjęć i zapewnienie szybszej łączności z iPhone’ami i iPadami. Niestety, nie mieliśmy już okazji przetestować sprzętu po usprawnieniu – materiał testowy zbieraliśmy kilka tygodni wcześniej.

Jakość zdjęć i filmów

Trudno się o coś przyczepić, choć zdarzą się wyjątki

Jeśli szukasz po prostu sprzętu do ładniejszych zdjęć, to różnice w ergonomii między QX10 a QX100 możesz uznać za znikome. Nie możesz natomiast zignorować dużo lepszej jakości obrazu w QX100.

QX100

Urządzenie bazuje na sporej, 1-calowej matrycy o rozdzielczości 20 megapikseli. W porównaniu z typowym sensorem ze smartfona różnice będą w ogóle nieporównywalne, zwłaszcza przy gorzej oświetlonych sceneriach. Nic zresztą dziwnego – im matryca większa, tym więcej światła jest w stanie przyjąć, co ma bezpośrednie przełożenie na poziom szumu cyfrowego.

W aplikacji brakuje, niestety, możliwości wyboru czułości ISO. Trzeba polegać na automacie, co – niestety – testerom utrudnia nieco życia, a i w praktyce może okazać się dość irytujące. Poniżej znajdziecie dwa zdjęcia, które QX100 wykonał z ISO 160; jakość będzie więc optymalna.

ISO 160

Poniżej załączam obrazek zapisany z czułością na poziomie ISO 2000 – a więc już wyższej. Poziom szumu jest niewielki, porównywalny z genialnym kompaktem Sony RX100 II, z którego QX100 czerpie garściami.

ISO 2000

Wniosek? Żadnym smartfonem nie uzyskasz zdjęć o takiej jakości obrazu. Najbliżej do tego rodzaju efektów ma Nokia Lumia 1020, ale to też nie to samo.

Przyjrzyjmy się jeszcze pracy pod światło – niżej widzicie jedne z najtrudniejszych warunków dla każdego aparatu. Dobrze nie jest, ale nie ma porównania z wynikami uzyskiwanymi przez telefony komórkowe.

Praca pod światło

Kolejna rzecz – zoom optyczny. QX100 jest od QX10 słabszy pod tym względem (ale, co trzeba zaznaczyć, lepszy pod każdym innym). Z racji na konstrukcję aparatu dostajemy tu zbliżenie 3-krotne.

Ogniskowa 28 mm

Ogniskowa 100 mm

Filmy zapisywane są w rozdzielczości 1440 x 1080 pikseli z prędkością 30 klatek na sekundę. Sony już obiecało aktualizację do Full HD. Jakość obrazu ruchomego jest dobra; przyczepić się można tylko do średnich przejść tonalnych między kontrastowymi scenami, gdzie często pojawia się na dodatek aberracja chromatyczna, jeśli – dla przykładu – uwieczniamy gałęzie drzew.

Film przykładowy

Niżej znajdziecie galerię pozostałych zdjęć wykonanych Sony QX100.

Sony QX100 – przykładowe zdjęcia

QX10

W Sony QX10 1/2,3-calową matrycę CMOS Exmor R.To wymiar charakterystyczny dla klasycznych aparatów kompaktowych – podobny sensor zainstalowano też we flagowej Xperii Z1. Poza 18 megapikselami rozdzielczości, dostajemy też szkło z 10-krotnym zoomem optycznym i – jak w QX100 – optyczną stabilizację obrazu.

Przyjrzyjmy się teraz tym samym sceneriom, które widzieliśmy już wyżej. Zostały zapisane z tą samą czułością, ale – z racji na mniejszą matrycę w QX10 – odwzorowanie szczegółów stoi na nieco niższym poziomie.

Kolejne zdjęcie pokazuje szum cyfrowy generowany przez sensor QX10 na czułości ISO 800. Zakłócenia są zauważalne, nie odstają jednak od poziomu reprezentowanego przez tradycyjne aparaty kompaktowe.

ISO 160

ISO 800

Praca pod światło wypada w QX10 wyraźnie gorzej, niż w bardziej zaawansowanym modelu. Mniejszy sprzęt ma ogromne problemy z nieprzyjemnymi flarami.

Praca pod światło

Sony QX10 nadrabia jednak 10-krotnym zoomem optycznym, pokrywającym zakres ogniskowych od 25 do 250 milimetrów (w ekwiwalencie dla pełnej klatki).

Ogniskowa 25 mm

Ogniskowa 250 mm

Jakość filmów jest zbliżona do wyżej przedstawionego. QX10 oferuje tę samą rozdzielczość (1440 x 1080 pikseli) i klatkaż (30 klatek na sekundę), dostanie też wspomnianą aktualizację.

Film przykładowy

Poniżej umieszczam kilka kolejnych zdjęć przykładowych.

Sony QX100 – przykładowe zdjęcia

Podsumowanie

Ciekawe rozwiązanie, choć jeszcze niedopracowane

QX-y są produktem eksperymentalnym. W pełni sprawnym, ale eksperymentalnym – przede wszystkim ze względu na ich ograniczoną funkcjonalność i kilka irytujących cech, których nie da się przeoczyć. Z drugiej strony, Sony naprawdę zaskoczyło innowacyjnością i odwagą. Jeśli tylko producent będzie rozwijać tę serię, to jestem pewien, że już niedługo dostaniemy kolejną generację, tym razem wolną od obecnych niedostatków. Gdybyście jednak decydowali się na zakup już w tej chwili, to zerknijcie na poniższą listę. Powinna ułatwić parę spraw.

Powinieneś wybrać QX100, jeśli:

• masz głębszą sakwę,
• zależy Ci na lepszych zdjęciach przy słabym oświetleniu,
• zależy Ci na zdjęciach z rozmytym tłem,
• nie zależy Ci na dużym zoomie,
• nie zwracasz uwagi na większe rozmiary.

Bardziej zainteresuj się QX10, gdy:

• szukasz czegoś kompaktowego,
• nie chcesz wydać więcej, niż tysiąc złotych,
• potrzebujesz dużego zbliżenia optycznego,
• nie zależy Ci na głębi ostrości,
• nie szukasz czegoś więcej ponad to, co oferują tradycyjne kompakty.