Jakie są różnice między RAW i JPEG

Dzisiaj nieco o zapisie plików. Opowiemy, jakie możliwości daje zapis zdjęć do surowych plików i o czym musimy pamiętać, chcąc korzystać z formatu RAW.

W czasach fotografii analogowej duży wpływ na na, jak ostatecznie wyglądały zrobione przez nas kadry miało to, jakiego papieru użyliśmy do ich wywołania, jak długo wywoływaliśmy itp. Dziś już nie musimy się tym martwić, ale teraz z kolei bezpośredni wpływ na zdjęcia ma między innymi format, w jakim je zapiszemy. Większość użytkowników nie zawraca sobie tym głowy i zapisuje w zwyczajnym formacie JPEG, bo to on jest domyślnym formatem w każdym aparacie. Profesjonaliści korzystają jednak najczęściej z surowych plików zwanych RAW. Dlaczego? Czas się dowiedzieć!

Czym są pliki RAW i JPEG

Każde zdjęcie to plik graficzny. A najpopularniejszym formatem zapisu plików graficznych jest właśnie JPEG. Dlatego też jako plik wyjściowy każdy aparat oferuje nam ten format. Dzięki temu łatwo nam potem otworzyć zdjęcia w różnych programach, przeglądać na telefonie, czy telewizorze. Jednak każdy model, nawet ten najbardziej amatorski, zapisuje najpierw plik w surowym formacie. Nie każdy jednak daje nam możliwość zapisu tych plików na karcie pamięci. Jednak obecnie tylko te najtańsze modele nie dają nam takiej opcji, zdecydowana większość natomiast pozwala nam na zapis surowych plików, a nawet jednoczesny zapis RAW i JPEG.

RAW to „surowe” zdjęcia zapisywane przez aparat. Pozwala na zachowanie najwyższej jakości obrazu oferowanej przez aparat. Daje pełne możliwości dalszej obróbki zdjęcia na komputerze

Ale czym właściwie są te surowe pliki? RAWy zawierają wszystkie informacje o parametrach ustawionych przez aparat. Po wywołaniu ich do formatu JPEG przez aparat tracimy większość owych danych, które z kolei bardzo mogą się przydać podczas obróbki zdjęć. Z plikami RAW znacznie łatwiej jest później pracować w programie graficznym, właśnie dzięki temu, że są „surowe” i mamy duże pole manewru. RAWy zawierają znacznie więcej informacji niż pliki JPEG szczególnie w światłach i cieniach. Dzięki temu, w przypadku obróbki graficznej, łatwiej nam będzie odzyskać na zdjęciu kontrast, sprawić, żeby wszystko było widoczne. Zła ekspozycja w przypadku JPEG skutkuje często tym, że w wyniku prześwietlenia czy też niedoświetlenia pozostanie nam po prostu biała czy czarna plama w niektórych częściach obrazu i w żaden sposób już tego nie naprawimy.

Plik JPEG-przyjrzyjcie się chmurom na niebie./fot. Jakob Montrasio/Flickr CC

Plik RAW-widać znacznie więcej szczegółów, zwłaszcza na przykładzie chmur./fot. Jakob Montrasio/Flickr CC

Podstawową różnicą między plikami RAW i JPEG jest ich rozmiar. Siłą rzeczy, z racji tego, że RAWy zawierają znacznie więcej informacji, pliki te będą znacznie większe. Zwykle mają po kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt megabajtów. To sprawia, że będziemy musieli zaopatrzyć się w większą kartę pamięci. Poza tym, również sam zapis plików będzie nieco dłuższy, więc jeśli procesor obrazu w aparacie jest stosunkowo wolny, to zapis surowego pliku na karcie chwilę mu zajmie.

Obróbka i praca z plikami RAW

Warto wspomnieć, że o ile JPEG to konkretny format zapisu, o tyle RAW to pojęcie nieco bardziej ogólne. Nazwa ta określa surowe pliki, ale każdy producent tworzy inne rozszerzenie, jak na przykład .arw, .cr2, .ofr – każde z nich oznacza jednak to samo – surowy plik. Należy pamiętać, że w przeglądarce obrazów, czy wielu programach do obróbki grafiki nie będziemy mogli otworzyć tych plików, programy nie będą ich „czytały”. Należy zatem zaopatrzyć się w taki program, który pozwoli na wywołanie plików RAW do JPEG i ewentualnie ich późniejszą obróbkę. Profesjonaliści najczęściej korzystają z programu Adobe Lightroom, jednak można znaleźć też sporo darmowych i prostszych w obsłudze narzędzi, które pozwolą na pracę z surowymi plikami.

Jedną z najważniejszych możliwości, jaką dają nam pliki RAW w przypadku obróbki jest możliwość korekcji balansu bieli. Wiecie już, że właściwie ustawiony balans bieli ma bardzo duży wpływ na wygląd zdjęcia. Jednak nie zawsze mamy czas ustawić go ręcznie, a automatyka często popełnia błędy, zwłaszcza w sztucznym oświetleniu. Fotografując w formacie RAW możemy bez problemu skorygować błędnie ustawiony balans bieli podczas edycji zdjęcia w programie komputerowym. Ten fakt, wraz z możliwością „naprawienia” zdjęć prześwietlonych i niedoświetlonych już wystarcza, żeby przekonać wiele osób do fotografowania w surowych plikach. A argumentów przemawiających za tą tezą jest przecież znacznie więcej.

W plikach RAW zapisane jest znacznie więcej informacji o światłach i cieniach./fot. Neil Kremer/Flickr CC

Podsumowując, pliki RAW dają nam duże pole do popisu w przypadku ich obróbki ze względu na to, że są swego rodzaju „cyfrowym negatywem”, który wywołujemy i własnoręcznie nadajemy mu oczekiwany wygląd. RAW pozwala nam też naprawić różne błędy w ekspozycji, które przytrafią nam się podczas robienia zdjęć. Minusem jest fakt, że surowy plik fotograficzny jest duży, a do tego potrzebujemy specjalnych narzędzi by takie pliki otwierać i edytować, Aparatowi również nieco dłużej zajmie zapis zdjęcia w postaci RAW niż klasycznego JPEG. Jednak każdy, kto myśli o tym, by w przyszłości zająć się profesjonalną fotografią, już dziś powinien spróbować swoich sił z formatem RAW, bo w przyszłości stanie się to koniecznością.